четверг, 21 июня 2018 г.

Диққат, селфи!

Селфи—эски янги мавзу. Ҳозирча трендда. Балки “сохта табассум ила смартфон камерасига қараш” анъанаси вақт ўтиб, жонга ҳам тегар. Ким билсин, тез ўзгараётган замонда бир нима дейиш мушкул. Аммо ҳозирча у барчани ўзига оҳанграбодек тортмоқда.
Маълумотларга кўра, интернетга жойлганган селфи суратларининг энг кўпи Осиё қитъасига тегишли. Дунёдаги энг машхур селфи фотоси телебошловчи Эллен Дедженерисга тегишли. Унинг “Оскар”-2014 маросимида олган селфисида бирданига 12 та киноюлдузни сиғдира олган. Улар орасида Мэрил Стрип, Жулия Робертс, Бред Питт ва Кевин Спейсиларни кўриш мумкин.
«Селфимания» тобора ривожланмоқда. Оғзаки нутқда фаол қўлланила бошлаган “Селфи” сўзи 2013 йилда тасдиқланди ва ҳар йили тузиладиган Оксфор луғатида энг машҳур атамалар рўйхати пешқадамига айланди.
«Бу ижтимоий тармоқлардаги кичик маргиналь гуруҳлар жаргонидан кенг қўлланувчи ва барчага тушунарли атамага айланди»,- деб изох берилади селфига руйхатда.
Селфи: қаерда қанча?
Ҳар куни 1 миллион селфи глобал тармоққа юкланмоқда.
• 30% фоизи 18-24 ёшлилар томонидан олинади.
• 23,7—селфисеварларнинг ўртача ёши.
• 14% фоиз селфи рақамли қайта ишловдан ўтади.
• 36% фоиз одамлар селфини таҳрир қилади. Эркаклар аёллардан икки марта кўпроқ таҳрир қилиниши тахмин этилаяпти.
Селфи учун энг машҳур шаҳарлар:
1. Лондон
2. Нью-Йорк
3. Амстердам
4. Париж
5. Барселона
Ижтимоий тармоқлардаги 6,3 млн пост таҳлили шуни кўрсатди.
Жой танла, суратга ол, жўнат
Селфи учун энг зўр жой лондон пейзажлари саналса-да, кўпчилик селфилар Лондонда олинмаган.
“Time” журнали кенг миқёсда тадқиқотлар ўтказиб, дунёнинг “селфи-пойтахти”ни аниқлади.
Бунинг учун журнал «Инстаграм»даги #selfie теги остида қўйилган 400 минг суратни географик минтақаси бўйича таҳлил қилди ва 459 та шаҳар рўйхатини тузиб чиқди.
Рўйхатнинг биринчи қаторини Филиппин пойтахтининг иқтисодий маркази—Макати банд этди: 100 минг одамдан 258 селфи. Унинг яқин таъқибчилари – Манхэттен (202) ва Майами (155).
Мамлакатнинг умумий аҳолисига нисбатан ҳисобланганда “селфипарастлар шаҳри” сифатида Мексиканнинг Монтеррей ва Коста-Рика пойтахти Сан-Хосе эътироф этилган.
Топ-10 ликка Доха, Дубай, Куала-Лумпур, Сингапур ва Деҳли кирган.
Кимда кўпроқ селфи: аёллардами ёки эркакларда?
Аёллар эркакларга нисбатан кўпроқ ўзларини суратга олади. Бу кўрсаткич 80 % фоизни ташкил этган.
-Москвада эркакларга нисбатан аёллар 4,6 маротаба кўп селфи сурат олади;
-Сан-Паулудаги селфи-фотоларнинг 65,4% фоизи аёлларга тегишли;
-Банкокда 55,2% фоиз.
30 ёшдан ошган эркаклар аёлларга нисбатан кўпроқ селфи-фотоларни пост қилиши маълум бўлди.
Селфи: ким билан, қанча?
34% фоиз: оила аъзолари билан;
29% фоиз: дўстлар билан;
19% фоиз: уй ҳайвонлари билан;
13% фоиз: бино ва манзаралар фонида;
10% фоиз: турли таомлар билан.
Муслим Мирзажонов

пятница, 15 июня 2018 г.

Ёмонмас: 3-ўрин...


         Журналистикада расман фаолият бошлаганимга 11 йил бўлди. 10 йил телерадиожурналистика соҳасида ишладим, малака ва тажриба тўпладим. Вақти келиб, фаолиятим йўналишини бироз ўзгартиришга тўғри келди. Ортга назар ташласам, фаолиятимда рағбат учун бир дона “қошиқ” ҳам олмаган эканман. Эҳтимол, ютуқ оладиган даражада ёрқин ижод қилмагандирман?! Балки менгача гал келмагандир?! У ёки бу сабаблари бор, хуллас...
         Блогерлар чемпионатидаги кичик ютуғим мен учун, албатта аҳамиятли ва муҳим. Энг камида ўзимга бўлган ишончимни ортишига сабаб бўлди.
         Тўғриси, финалгача боришимга ишонмаган эдим. Ҳамма қатори оддий “юриш” билан “жанг”га кирдим. Иккинчи босқичда ростмана ижод қилиб, финалга йўл олдим. Учинчи босқичда эса анча йиллардан буён ўйлантириб келаётган оққон касалиги ҳақида влог тайёрладим ва ғолиблар қаторидан ўрин олдим. Бу чемпионат нимани қандай хоҳласам, шудай ёзиш учун қулай майдон вазифасини ўтади.  
         Фурсатдан фойдаланиб, Мустақил босма ОАВ ва ахборот агентликларини қўллаб-қувватлаш жамоат фонди, хусусан унинг директори Саид Абдулазиз Юсуповга, жонкуяр ва виждонли журналист, “Хабар.уз” портали раҳбари Жамшид Ниёзовга ва шунча танқидларга қарамай, блогерларни қўллаб-қувватлаган Ўзбекистон ёшлари иттифоқи ва барча мутасадди ташкилотларга раҳмат айтаман!
Энди муҳим гапга ўтаман! (ёмммон чўздим-а, ўзи дисерт шунақа сўнггида келади) Кечаги куннинг қувончлари бир тараф, эрталабки қувонч бир тараф бўлди.
Қўл телефонимга қўнғироқ бўлди. Қарасам, дўстим Дима Қаюм. Ҳол-аҳвол сўрашгач, “Ака, тошкентлик саховатпеша тадбиркор акалар хайрия учун деб катта миқдорда(1.800 АҚШ доллари) пул юборди. 500 долларни Онангга, қолганини эҳсон қил, муаммо чиқса, мен билан боғлан, дейишди. Мени мўлжалим: 300 долларини бир кўчага шоғол ташлашга, қолган 1000 долларини риштонлик оққон касалига чалинган болаларга тарқатмоқчиман. Шунга сиз билан маслаҳатлашмоқчи эдим”, деди. 
Энди айтинг-чи, бир оддий журналист учун бу ҳам мукофот эмасми? Бировга қилинган яхшилик учун сабабчи бўлишнинг ҳам завқи бор ва ажридан ҳам умидвормиз. Аниқ айта оламанки, агар шу чемпионат бўлмаганида, мен бундай мавзуларда ижод қилмаган, ёзган тақдиримда ҳам, бунчалик таъсир доираси кенг бўлмас эди.  
         Юқорида таъкидлаганимдек, бу эркин ижодкор сифатидаги биринчи ютуғим ва тўхтаб қолмаслигим учун стимул! Аллоҳ ҳар бир ишимизни икки дунё учун ҳам фойдали бўлиши учун ўзи илҳом ва ғайрат берсин! 
         ©Муслим Мирзажонов 

среда, 6 июня 2018 г.

Ўнгланишлар...


(фақат негатив, фақат танқид қиласан, деганлар учун)

Қизим маълум танаффуслар сабабли боғчага кирмай қўйганди. Кунлар исиб, яна боғчага қўйишга қарор қилдик. Боғчасига кирсам, тартиб бир оз ўзгаргани ҳақида айтишди. Яъни “Боғчада жойимиз бор. Ҳужжатларни аввалгидаек РайОНОга эмас, Давлат хизматлари маркази(ДХМ)га топширасиз”, дейишди. Аввалги сафар ҳам болани боғчага жойлашда унчалик қийналмагандим. Фақат кўпроқ вақт сарфлаган эдим. Бу ҳақида 2016 йилнинг 23 май куни блогимга “Тушимдамас, ўнгимда” номли пост жойлагандим...

Эртаси куни эрталаб ота-она паспорти ва қизимнинг туғилган ҳақидаги гувоҳнома билан ДХМга бордим. Аслида аризани ўзингиз интернет орқали юборсангиз ҳам бўлади. Фақат сизда Электрон рақамли имзо(ЭРИ) бўлиши керак. ЭРИ йўқлиги учун Марказга боришга тўғри келди. Олдим. Энди бу билан интернет орқали кўплаб интерактив хизматлардан фойдалансам бўлади.
*
ДХМда таҳминан (навбатлар билан) 1 ярим соат ишим битди. Тайёр бўлган йўлланмани 2 кундан сўнг олиб, боғчага топширдим. Кичкинтой боғчага яна қатнай бошлади...
*
Ойлик тушди. Ишдан сўнг, соат 20.10да “Ипак йўли”банкига кирдим. Банкомат ёнида одам зоти кўринмайди. 800 минг сўмни ечиб олдим. Баъзи жойларда 1 ярим миллион сўмгача ечиш мумкин.. 
*
Конверцион карта очдирмоқчи бўлиб, яна ўша банкка кирдим. Таҳминан ярим соатларда ишим битди. 30 минг сўм тўлов қилдим. “Эртага обеддан кейин келинг, тайёр бўлади”, деди ходим хушмуомалалик билан... Айтилган кунда пластик картани олиб келдим.

Хуллас, ҳаммаси хамирдан қил суғургандек осон кечди. 

Ўнгланишларимиз бардавом бўлаверсин ишқилиб!

©Муслим Мирзажонов